Wanna wychwytowa

Co to jest wanna wychwytowa (ociekowa) i do czego służy?

Wanna wychwytowa, nazywana także wanną ociekową, jest kontenerem, w którym może gromadzić się płynna substancja, na skutek ociekania z nieszczelnego pojemnika znajdującego się w wannie, nad wanną lub na ruszcie kratowym wanny będącym elementem instalacji. Wanna ma za zadanie wyłapać (wychwycić) wyciekającą treść z uszkodzonego pojemnika, tak aby nie przedostała się ona do środowiska. Wanna ociekowa stanowi dodatkowe zabezpieczenie w sytuacji gdy pojemnik z cieczą niebezpieczna okazałby się lub został uszkodzony. Wanna wychwytowa stosowana jest w fabrykach, warsztatach, laboratoriach i wszędzie gdzie występuje ryzyko związane z nagromadzeniem niebezpiecznych płynów. 

Przedsiębiorstwa działają w systemie wzajemnych relacji związanych z konkretnym miejscem, czasem i otoczeniem. Położenie przedsiębiorstwa, strefa geograficzna, tendencje pogodowe, klimat i pory roku, struktura organizacyjna, otoczenie społeczne to czynniki, które ze względu na swój zróżnicowany  charakter wymagają ciągłej weryfikacji i dostosowań funkcjonowania przedsiębiorstwa w kwestii, zarówno bezpieczeństwa ekologicznego, jak i dosłownie rozumianego bezpieczeństwa w zakładzie pracy. Jedną z wielu cech tego środowiska jest ścisły związek między przedsiębiorstwem a środowiskiem naturalnym. Przedsiębiorstwo działa w środowisku, z którego pobiera niezbędne surowce i energię potrzebne w procesie produkcyjnym oferowanych dóbr, ale jednocześnie generuje w trakcie ich powstawania odpady w większości zdecydowanie szkodliwe dla środowiska naturalnego. Ograniczone możliwości przyrodnicze w zakresie dostaw surowców i absorpcji zanieczyszczeń są przesłankami promowania idei zrównoważonego rozwoju. 

Przedsiębiorstwa wdrażając procesy technologiczno-produkcyjne ponoszą odpowiedzialność za jakość swoich wyrobów,  bezpieczeństwo konsumentów, pracowników oraz za środowisko naturalne w zakresie swojej działalności i jej wpływu na wymienione wyżej czynniki. Ochrona środowiska jest najwyższym priorytetem i restrykcyjnym wymogiem szczególnie  dla przedsiębiorstw, które w swojej działalności  posługują się, składują lub generują materiały niebezpieczne. Wyliczono, że nawet jedna kropla oleju może zanieczyścić do 1000 l wody.

Beczki, kontenery, pojemniki, kanistry oraz naczynia laboratoryjne nie gwarantują uniknięcia przypadkowych rozlewów i wycieków podczas transportu czy składowania. Olej i inne substancje niebezpieczne trafiające bezpośrednio do gleby lub za pośrednictwem kanalizacji do obiegu wody, degradują środowisko naturalne ze szkodą dla ludzi, zwierząt i roślinności. Dodatkowe zabezpieczenia w postaci wanien wychwytowych znacznie zwiększają bezpieczeństwo obchodzenia się z substancjami toksycznymi. Olej w nieszczelnej beczce ma kolejną barierę do pokonania zanim dostanie się do środowiska i jest to bariera konkretna. Stosując wanny wychwytowe mamy wpływ na ochronę wód jako integralnej, a w zasadzie najważniejszej, części środowiska.

Jaki model wanny ociekowej będzie najbardziej odpowiedni? Jakie warunki muszą być spełnione? Wanna wychwytowa powinna, w każdym przypadku, być szczegółowo zbadana, certyfikowana, posiadająca deklaracje zgodności z WE. W zależności od przeznaczenia, warunków i rodzaju substancji pod którą"pracują" muszą sprostać różnym wymaganiom – np. modele ze zintegrowanymi kieszeniami na widły wózków i podnośników nadają się optymalnie do transportu wózkiem widłowym na terenie zakładu pracy. Materiał, z którego wykonana jest wanna wychwytowa, musi nadawać się do składowanych cieczy. Do składowania materiałów niebezpiecznych dla gruntów i wód, jak np. oleje i lakiery stosuje się wanny wychwytowe ze stali, alternatywnie ocynkowane lub lakierowane. Do składowania agresywnych chemikaliów, jak np. kwasy i ługi, doskonale nadają się wanny wychwytowe ze stali szlachetnej, kwasoodpornej albo wytrzymałego tworzywa sztucznego takiego jak polipropylen(HDPE). Ogólna zasada doboru wanny wychwytowej to kierowanie się rodzajem składowanej substancji i materiału z którego wykonany jest pojemnik, w którym ta substancja została dostarczona.

Wanny wychwytowe - Zastosowanie, regulacje, przepisy i podstawy prawne.

Składowanie substancji niebezpiecznych niesie za sobą ryzyko ich emisji, w związku z czym należy uniemożliwić przedostanie się tych substancji do powietrza, wody i gruntów. Obowiązek ten spoczywa na każdym prowadzącym działalność gospodarczą i ogólnie na każdym, kto substancje takie przechowuje.

Podstawowym celem przedsiębiorstw w kwestii bezpiecznego postępowania z substancjami toksycznymi jest właściwa organizacja i eksploatacja miejsca pracy oraz zapewnienie bezpieczeństwa pracujących tam osób. Zakład pracy powinien być przystosowany do obowiązujących wymagań bhp i ppoż. dotyczących magazynowania i transportowania materiałów niebezpiecznych.

W Polsce podstawę prawną stanowią:

• Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach,
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.),
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne,
• Dyrektywy akty prawne UE

Polskie przepisy nakładają obowiązek ochrony środowiska przed wyciekiem, jednak nie wskazują konkretnego rozwiązania w poszczególnych przypadkach. Działania dot. bezpieczeństwa postępowania z substancjami toksycznymi  muszą być przede wszystkim skuteczne. Natomiast  sam rodzaj wanny ociekowej i materiał  z jakiego została wykonana(metal,tworzywo), pozostawione jest do wyboru przez prowadzącego działalność gospodarczą.

Kryteria doboru pojemności wychwytu wanny ociekowej

Przepisy w Polsce nie określają obowiązkowej pojemności wychwytu wanny. W praktyce przyjmuję się zasadę stosowaną w Unii Europejskiej wskazującą pojemność wychwytu wanny na minimum 10% objętości składowanych na niej substancji lub 100% pojemności największego składowanego pojemnika. Wyjątek stanowi lokalizacja, gdzie może być wymagana pojemność wychwytu 100% składowanych pojemników, np. w obszarach ochrony wód.

Rodzaje wanien wychwytowych. Surowiec i przeznaczenie.

Przy wyborze wanien wychwytowych i ociekowych pojawia się wiele czynników wpływających na  wybór materiału, dla tego powinno się rozważyć następujące kwestie:

Jaka substancja ma być składowana? Czy jest to substancja niebezpieczna dla wód czy np. palna, jak oleje, lakiery czy konkretne agresywne chemikalia, np. kwasy i zasady? Jakie ilości mają być składowane? Gdzie będą składowane? Hala fabryczna, magazyn, na zewnątrz czy wewnątrz. Czy będą to większe ilości w beczkach lub pojemnikach IBC czy małe pojemniki? Na jakich funkcjach najbardziej nam zależy? Czy składowanie ma być aktywne (przelewamy, pobieramy, itp.) czy pasywne (składujemy substancje i środki chemiczne w fabrycznie zamkniętych opakowaniach). Czy pojemniki będą tylko składowane czy przemieszczane w obrębie hali. 

Wanna wychwytowa z tworzywa

Wanna ociekowa metalowa

Wanna wychwytowa składana